نوشته ؛ كامران طالبي فرد ، دكتراي بازاريابي ، تحقيقات بازار
كشورهاي جنوبي خليج فارس بويژه امارات متحده عربي و همچنين عمان از چند دهه پيش يعني حدودا از اوايل دهه نود ميلادي نقش هاب منطقه اي براي تجارت خودرو را داشته اند. بنادر اين كشور همواره محل توزيع خودروهاي وارداتي و لوازم خودرو به كشورهاي خاورميانه از ايران گرفته تا شمال آفريقا هستند. همچنين دفاتر اصلي خاورميانه اكثر شركت هاي بزرگ خودروسازي اروپایی ، آسياي جنوب شرقي و آمريكايي در دبي يا ابوظبي قرار دارند. اما در طي دو سال گذشته دو بازيگر جديد به اين حوزه وارد شده اند كه هر كدام تلاش مي كنند با حضور در سطح اول صنعت و تجارت خودرو از اين حوزه براي خود ارزش افزوده چشمگيري ايجاد نمايند از جمله اين بازيگران جديد عربستان سعودي و قطر هستند با توجه به اين مقدمه به بررسي فعاليت هاي اين كشورها در حوزه صنعت و تجارت خودرو مي پردازيم ؛
عربستان حدود پانزده سال پيش با تاسيس دانشكده مهندسي خودرو و سفارش ساخت يك خودروي كانسپت شاسي بلند قصد ورود به بازار خودرو را داشت اما با توجه به نبود زير ساخت هاي صنعتي لازم موفق به اين كارنشد. اما در طي سه سال گذشته اين شركت از استراتژي جديد استفاده كرده است و آن سرمايه گذاري مستقيم در شركت هاي طراز اول خودروسازي جهان است عربستان ابتدا شانس خود را با سرمايه گذاري در تسلا و خريد سهام اين شركت امتحان كرد اما بعد از مدت كوتاهي گويا مديران تسلا به قصد اين كشور براي كنترل تسلا آگاه شدند و با فشارهاي مختلف عربستان را وادار به فروش سهام تسلا كردند اما سعودي ها بيكار ننشستند و در كوتاهترين زمان چند برابر سرمايه گذاري انجام شده در تسلا را به خريد سهام لوسيد اختصاص دادند. لوسيد همانند تسلا يك شركت ساخت خودروهاي تمام برقي در سليكون ولي كاليفرنيا است . موسسان اين شركت مهندسين و طراحان سابق تسلا هستند كه بعد از خروج از تسلا اقدام به تاسيس شركت لوسيد كردند و با ارائه كانسپت لوسيد اير، تسلا را به چالش شديدي كشاندند . به نظر بسياري از متخصصين و همچنين نشريات معتبر و طراز اول خودرويي، لوسيد اير از تمامي جهات خودروي برتر از تسلا مدل اس است كه رقيب مستقيم آن مي باشد . اما مشكل لوسيد نداشتن سرمايه كافي براي راه اندازي خط توليد بود كه با سرمايه گذاري بيش از ده ميليارد دلاري عربستان در آن اين مشكل به آساني حل شد و عربستان صاحب چهل درصد سهام لوسيد گشت حال سعودي ها در تلاش هستند تا سال آينده درصد سهام خود در اين شركت را به شصت درصد رسانده و عملا مالك اصلي لوسيد بشوند . با توجه به همين موضوع اخيرا دومين خط مونتاژ لوسيد در يكي از شهرهاي جديد صنعتي عربستان راه اندازي شد و عربستان سعودي رسما بعنوان دومين مركز مونتاژ اين برند شناخته شد .اما سعودي ها به اين موضوع بسنده نكرده اند و با استفاده از تجربيات لوسيد و همچنين سرمايه گذاري هاي قبلي در دانشكده مهندسي خودرو اقدام به تاسيس يك برند محلي هم براي توليد خودروهاي تمام برقي ارزان تر بنام Ceer كرده است كه اولين محصول آن در سال ٢٠٢٥ به بازار عرضه خواهد شد . شايد بدليل همين تلاش هاي عربستان سعودي براي ورود در صف اول توليد خودروهاي تمام برقي است كه ايلان ماسك مالك اصلي تسلا اين روزها در حال رايزني براي تاسيس سومين كارخانه توليد تسلا در خارج از خاك آمريكا و در خاورميانه است و بين امارات متحده عربي و تركيه رقابت سنگيني براي جلب نظر ايلان ماسك وجود دارد.
اما اين تلاش ها فقط مربوط به صنعت خودرو نيست و كشورهاي حاشيه خليج فارس در بحث تجارت خودرو هم رقابت سنگيني را شروع كرده اند اخيرا قطر براي رقابت با امارات اقدام به برگزاري نمايشگاه خودرو ژنو در دوحه نمود . در طول دو دهه گذشته تقريبا بطورمرتب مهترين و معتبرترين نمايشگاه خودرو خاورميانه بطور سالانه در امارات برگزار شده است .اين نمايشكاه در سال هاي فرد ميلادي در دبي و در سال هاي زوج در ابوظبي برگزار مي شود . اما حال قطري ها با كسب مجوز برگزاري نمايشگاه ژنو كه از معتبرترين نمايشگاه هاي خودروي اروپا و جهان است و برگزاري نمايشگاه سال ٢٠٢٣ ژنو در قطر از تصميم خود براي تبديل شدن به يكي از هاب هاي منطقه اي تجارت خودرو پرده برداشته اند .بدين ترتيب مي توان گفت كه كشورهاي حوزه جنوبي خليج فارس بويژه سه كشور عربستان ، امارات و قطر با توجه به نقاط قوت ، زير ساخت ها و منابع خود هر يك بسرعت در حال توسعه حضورشان در صنعت و تجارت خودرو هستند. بدين ترتيب صنعت و تجارت خودرو در آينده نچندان دور تاثير مهمي بر در درآمد سالانه اين كشورها و يا بعبارت ديگر افزايش GDP آنها خواهد داشت .
